* Το «Πρόγραμμα επιδοτήσεων για την ενεργειακή απόδοση των κατοικιών».
* Η δημιουργία του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).
* Η ενεργειακή επιθεώρηση και πιστοποίηση κτιρίων.
Ποιοι έχουν δικαίωμα στο πρόγραμμα επιδοτήσεων Δεν πρόκειται για τρόπους επιβολής επιπλέον φόρων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φθάσουν μερικοί δραστήριοι έλληνες να πάρουν και χρήματα πίσω, σε σχέση βέβαια με αυτά που θα δαπανήσουν για να γίνουν τα σπίτια τους πιο οικονομικά. Το «Πρόγραμμα επιδοτήσεων για την ενεργειακή απόδοση των κατοικιών» προβλέπει να γίνεται πρώτα από «ενεργειακούς επιθεωρητές» μια λεπτομερής εξέταση του πόση ενέργεια χάνεται από ένα κτίσμα και με βάση αυτό να κατατάσσεται σε αντίστοιχη ενεργειακή κατηγορία, που θα αρχίζει από την Α για τις πιο καλές σε εξοικονόμηση ενέργειας και θα φθάνει δέκα κατηγορίες κάτω (επτά βασικές συν δύο υποκατηγορίες Α+ και Β+). Για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης μικρότερη από 1.500
ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, έχουν ενταχθεί στην ενεργειακή κατηγορία Δ ή και χαμηλότερα και η άδεια οικοδομής τους είναι παλαιότερη από το 1980, θα έχουν δικαίωμα οι ιδιοκτήτες τους, που πρέπει να είναι γι΄ αυτούς κύρια κατοικία, να κάνουν αίτηση, μάλλον από τον Οκτώβριο και μετά, για να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Ενα πρόγραμμα που σπάει σε δύο υποπρογράμματα:
1. Σε αυτό εντάσσονται οι ιδιοκτήτες με ατομικό εισόδημα ως 15.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα ως 25.000 ευρώ. Το ύψος των προβλεπομένων εργασιών δεν θα μπορεί να ξεπερνά τις 15.000 ευρώ. Ο προϋπολογισμός θα περνάει από έλεγχο και αφού εγκριθεί (διότι το πρόγραμμα διαθέτει 200 εκατ. ευρώ, άρα ένας περιορισμένος αριθμός σπιτιών θα επωφεληθεί) ο ιδιοκτήτης θα παίρνει ύστερα από σχε τική διαδικασία το 30% του προϋπολογισμού.
2. Σε αυτό θα εντάσσονται ιδιοκτήτες με εισόδημα ως 30.000 ευρώ ατομικό ή ως 50.000 οικογενειακό. Θα παίρνουν δάνειο με επιδότηση επιτοκίου γύρω στις πέντε μονάδες.
Ποια είναι η διαδικασία
Ο ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ
Οταν έλθει η ώρα να ξεκινήσει κάποιος που νομίζει ότι έχει ένα αρκετά κακό ενεργειακά κτίριο, θα απευθύνεται στον ενεργειακό επιθεωρητή. Αυτός μετά από αυτοψία θα καθορίζει την ενεργειακή κατηγορία της κατοικίας και μετά θα προτείνει παρεμβάσεις για αναβάθμιση κατά μία τουλάχιστον κατηγορία. Να τοποθετηθούν διπλά θερμομονωτικά τζάμια, κουφώματα που να απομονώνουν καλά το σπίτι σε σχέση με τον έξω χώρο, να μπαίνει καινούργιο σύστημα θέρμανσης ή να βελτιωθεί το παλιό, να γίνεται θερμομόνωση των εξωτερικώ τοίχων είτε από μέσα είτε απ΄ έξω. Θα υπάρχουν ανώτατες τιμές ανά είδος εργασίας και θα γίνονται έλεγχοι φυσικά διότι έτσι ελπίζουν οι άνθρωποι του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής πως θα αποφύγουν τις υπερτιμολογήσεις.
Η ΤΡΑΠΕΖΑ
Σειρά μετά θα έχει η υποβολή αίτησης σε τράπεζα μαζί με τα δικαιολογητικά. Σε περίπτωση όπου το κτίριο είναι πολυκατοικία, όλες οι αιτήσεις θα πρέπει να υποβληθούν στο ίδιο υποκατάστημα. Η τράπεζα θα ελέγξει και θα επιλέξει. Το πνεύμα της όλης διαδικασίας θα είναι να επιλεγούν κατά προτεραιότητα κατοικίες που θα εξοικονομούν περισσότερη ενέργεια. Οι αιτήσεις μπαίνουν σε σειρά με βάση το πόση ενέργεια εξοικονομείται. Οταν ο ιδιοκτήτης μάθει τα καλά τα νέα, ότι επελέγη δηλαδή, μπορεί ν΄ αρχίσει τις εργασίες. Μετά θα του έλθει και δεύτερη επιθεώρηση, κάποτε θα τελειώσουν όλα και θα βγουν και τα σχετικά χαρτιά. Σε όσους έχει εγκριθεί επιδότηση επιτοκίου, γίνεται η εκταμίευση του δανείου αφού προσκομίσει τα τιμολόγια των δαπανών και το δεύτερο πιστοποιητικό από τον ενεργειακό επιθεωρητή που, όπως διαπιστώνουμε, θα παίζει πλέον μεγάλο ρόλο στη ζωή μας.
ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΚΟΜΗ ΥΠΟΜΟΝΗ...
Προσοχή! Μην αρχίσετε από σήμερα να ψάχνετε για ενεργειακούς επιθεωρητές. Το υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοίνωσε από τις 24 Ιουνίου ότι οι Προσωρινές Αδειες Ενεργειακού Επιθεωρητή θα χορηγούνται αποκλειστικά σε διπλωματούχους μηχανικούς ή πτυχιούχους μηχανικούς τεχνολογικής εκπαίδευσης οι οποίοι διαθέτουν τουλάχιστον δεκαετή αποδεδειγμένη επαγγελματική ή επιστημονική εμπειρία σε θέματα μελέτης, επίβλεψης, κατασκευής κτιρίων, συστημάτων ηλεκτρομηχανολογι κών εγκαταστάσεων κτιρίων, ενεργειακού σχεδιασμού κτιρίων, ελέγχων ενεργειακών εγκαταστάσεων και ενεργειακών επιθεωρήσεων.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν τα στοιχεία τους και σύντομο βιογραφικό σημείωμα στο οποίο θα αναφέρονται σαφώς τα στοιχεία απασχόλησης (αντικείμενο, φορέας απασχόλησης, χρονικές περίοδοι απασχόλησης, θέση και ειδικότερα καθήκοντα) στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.
buildingcert.gr.
Θα πρέπει όμως να εκδοθεί πρώτα σχετικό Προεδρικό Διάταγμα για να ακολουθήσει από την πλευρά του ΥΠΕΚΑ η ανακοίνωσηπρόσκληση ενδιαφέροντος για τη χορήγηση Προσωρινών Αδειών Ενεργειακών Επιθεωρητών. Μετά πια θα μπορεί ο κόσμος, αφού απευθυνθεί στους επιθεωρητές, να μπαίνει στη διαδικασία.
ΓΛΩΣΣΑΡΙ (ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΙ ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΘΕΛΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΜΗ)
«ΚΤΙΡΙΟΑΝΑΦΟΡΑΣ»: κτίριο με τα ίδια γεωμετρικά χαρακτηριστικά, θέση, προσανατολισμό, χρήση και χαρακτηριστικά λειτουργίας με το εξεταζόμενο κτίριο.Το κτίριο αναφοράς πληροί τις ελάχιστες προδιαγραφές και έχει καθορισμένα τεχνικά χαρακτηριστικά, τόσο στα εξωτερικά δομικά στοιχεία του όσο και στις Η/Μ εγκαταστάσεις που αφορούν θέρμανση, ψύξη, κλιματισμό των εσωτερικών χώρων, την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης και τον φωτισμό.
«ΣΥΝΟΛΙΚΗΤΕΛΙΚΗΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΤΙΡΙΟΥ»: το άθροισμα των επί μέρους υπολογιζόμενων ενεργειακών καταναλώσεων ενός κτιρίου για τις παραπάνω χρήσεις,εκφραζόμενο σε ενέργεια ανά μονάδα μεικτής επιφάνειας των θερμαινόμενων χώρων του κτιρίου ανά έτος σε kWh/τ.μ.
/έτος.Ειδικά για τα κτίρια κατοικίας στη συνολική τελική ενεργειακή κατανάλωση δεν συνυπολογίζεται ο φωτισμός.
«ΑΠΟΔΟΣΗΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Δ ΗΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣΑΠΟΔΟΣΗΣ»: είναι ο λόγος της αποδιδόμενης ωφέλιμης ενέργειας του συστήματος προς την ενέργεια που χρησιμοποιεί και καταναλώνει το σύστημα για τη λειτουργία του.
«ΕΣΩΤΕΡΙΚΑΚΕΡΔΗ»: οι θερμικές πρόσοδοι ενός χώρου κτιρίου από εσωτερικές πηγές θερμότητας,όπως άνθρωποι,φωτιστικά σώματα,ηλεκτρικές συσκευές,εξοπλισμός γραφείου κ.ά.
«ΗΛΙΑΚΑΚΕΡΔΗ»: οι θερμικές πρόσοδοι εντός του κτιρίου μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας και της μετατροπής της σε θερμότητα.Διακρίνονται σε άμεσα κέρδη,τα οποία οφείλονται στην ηλιακή ακτινοβολία που διέρχεται μέσω των παραθύρων και λοιπών ανοιγμάτων,και σε έμμεσα κέρδη, που προέρχονται από την ηλιακή ακτινοβολία που απορροφάται από αδιαφανή στοιχεία.
«ΘΕΡΜΙΚΗΖΩΝΗΚΤΙΡΙΟΥ»: Σύνολο (ομάδα)
χώρων μέσα στο κτίριο με όμοιες απαιτούμενες εσωτερικές συνθήκες και χρήση.Οι θερμικές ζώνες καθορίζονται με βάση τα εξής κριτήρια: α) διαφορά επιθυμητής θερμοκρασίας (όταν υπερβαίνει τους 4 βαθμούς),β) η διαφορετική χρήση/λειτουργία, γ) η κάλυψη από διαφορετικά συστήματα θέρμανσης ή ψύξης,δ) οι διαφορές θερμικών κερδών ή απωλειών και ε) υπάρχουν χώροι όπου το σύστημα του μηχανικού αερισμού καλύπτει λιγότερο από 80% της επιφανείας και αυτό δεν είναι σωστό «ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣΣΚΙΑΣΗΣ»: η ικανότητα ενός σκιάστρου να περιορίζει τη διέλευση της ηλιακής ακτινοβολίας.Λαμβάνει τιμές μεταξύ 0 και 1. Οσο μικρότερος είναι ο συντελεστής σκίασης,τόσο λιγότερη ηλιακή ακτινοβολία εισέρχεται στο εσωτερικό του κτιρίου ή/και προσπίπτει στα εξωτερικά δομικά στοιχεία.
«CΟΡ: ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣΕΠΙΔΟΣΗΣ»: ο συντελεστής συμπεριφοράς των αντλιών θερμότητας στις ονομαστικές συνθήκες λειτουργίας (για θέρμανση),όπως δίδονται στις τεχνικές προδιαγραφές.
«ΕΕR: ΛΟΓΟΣ Δ ΗΔΕΙΚΤΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ»: ο συντελεστής συμπεριφοράς των ψυκτικών μονάδων στις ονομαστικές συνθήκες λειτουργίας (για ψύξη),όπως δίδονται στις τεχνικές προδιαγραφές.
«SΡF: ΕΠΟΧΙΑΚΟΣΒΑΘΜΟΣΑΠΟΔΟΣΗΣ»: ο μέσος εποχιακός συντελεστής συμπεριφοράς των αντλιών θερμότητας στις μέσες συνθήκες λειτουργίας ψύξης/θέρμανσης,όπως δίδονται στις τεχνικές προδιαγραφές.
«ΜΕΣΟΣΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣΘΕΡΜΙΚΩΝΑΠΩΛΕΙΩΝ ΔΙΑΝΟΜΗΣ»: το ποσοστό συνολικών θερμικών απωλειών του δικτύου διανομής.
«ΑΕΡΙΣΜΟΣΜΕΣΩΧΑΡΑΜΑΔΩΝ»: η ποσότητα αέρα που διέρχεται από τις χαραμάδες των κουφωμάτων.
«ΜΕΛΕΤΗΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣΑΠΟΔΟΣΗΣ»: Η μελέτη που αναλύει και αξιολογεί την απόδοση του ενεργειακού σχεδιασμού των κτιρίων.
Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΜΙΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
«Σήμερα η χώρα μας έχει αρχίσει να διαμορφώνει επιτέλους σωστούς και σαφείς ενεργειακούς κανονισμούς. Πρέπει όλοι να συμβάλουμε ώστε αυτοί οι κανονισμοί να εφαρμοστούν. Δεν είναι μόνο ότι με τον τρόπο αυτόν θα μειωθεί η κατανάλωση τουλάχιστον κατά 30% στα υφιστάμενα κτίρια με πολύ μικρές δαπάνες. Ούτε είναι ότι θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας στη χώρα μας, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, που θα είναι και επαγγελματικά βιώσιμες. Είναι γιατί εμείς οι Ελληνες πρέπει να αρχίσουμε πάλι τα “καλά έργα”. Να γίνουμε πρωτοπόροι στον χώρο της δόμησης» λέει στο «Βήμα» ο κ.
Απόστολος Ευθυμιάδης, πρόεδρος του Συλλόγου Ολιστικής Αρχιτεκτονικής (Σ-ΟΛ-ΑΡ), δρ μηχανικός, μηχανολόγος- ηλεκτρολόγος, συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για τον ΚΕΝΑΚ (Κανονισμός Ενεργειακής Αξιολόγησης Κτιρίου) του Τεχνικού Επιμελητηρίου.
Νομίζεις πως μόλις τελείωσε κάποιον μαραθώνιο και μιλάει σχεδόν εξουθενωμένος. Για το ότι «η χώρα μας επαπειλείτο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με πρόστιμα λόγω καθυστέρησης στην εναρμόνιση της οδηγίας 2002/91/ΕΚ. Ηδη η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ολοκληρώσει την αναθεώρηση της οδηγίας αυτής χωρίς η χώρα μας να έχει εφαρμόσει ακόμη και την πρώτη!». Αναφέρεται στις επί χρόνια άκαρπες προσπάθειες από τους γραφειοκράτες του Δημοσίου και στην επέμβαση του Τεχνικού Επιμελητηρίου που μέσα σε τρεις μήνες διαμόρφωσε πρόταση για την αξιολόγηση των κτιρίων ως προς το πόσο καλά εξοικονομούν ενέργεια. Η μέθοδος του ΤΕΕ έχει ως βάση της τη μεθοδολογία του «κτιρίου αναφοράς» την οποία πρώτη ανέπτυξε και εφάρμοσε από το 1989 η Αμερικανική Ενωση Θέρμανσης- Ψύξης και Κλιματισμού (ΑSΗRΑΕ) και η οποία σήμερα εφαρμόζεται από το μεγαλύτερο μέρος του αναπτυγμένου κόσμου, ενώ έχει αρχίσει να εισβάλει και στον αναπτυσσόμενο κόσμο (Κίνα και Ινδία).
Τι είναι το «κτίριο αναφοράς»
Με ημερομηνία 30 Μαρτίου 2010 δημοσιεύθηκε από τη Διεύθυνση Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας, Τμήμα Β΄, του υπουργείου Περιβάλλοντος η Εγκριση Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων. Ετσι έχουμε μια γενικά ορθή μεθοδολογία ενεργειακής αξιολόγησης, όπως ισχυρίζεται ο κ. Ευθυμιάδης, με βάση το «κτίριο αναφοράς». Αυτό το «ιδεατό» κτίριο, διαβάζουμε στο άρθρο 9, έχει τα ίδια γεωμετρικά χαρακτηριστικά, θέση, προσανατολισμό, χρήση και χαρακτηριστικά λειτουργίας με το εξεταζόμενο, δηλαδή το δικό μας κτίριο, σύμφωνα με διάφορες απαιτήσεις που περιγράφονται στο άρθρο 8. Ο ενεργειακός μηχανικός, λοιπόν, στον οποίο θα απευθυνθούμε για να εκδώσει το αντίστοιχο ενεργειακό πιστοποιητικό, αφού συγκεντρώσει τα διάφορα πραγματικά στοιχεία ενός κτιρίου, τα περνάει στον υπολογιστή. Εκεί, με ένα ειδικό λογισμικό που λέγεται ότι δεν θα του έχει στοιχίσει περισσότερα από 70 ευρώ, ο μηχανικός θα βγάζει ως αποτέλεσμα το πόσο απέχει το κτίριό μας από το «κτίριο αναφοράς» και θα το κατατάσσει σε μία από τις δέκα διαφορετικές κατηγορίες (οι επτά βασικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης συν δύο υποκατηγορίες). Αν θα είναι στην κατηγορία Δ ή και χειρότερα, θα θεωρείται ότι είναι μέσα στη μία από τις προδιαγραφές που βάζει το πρόγραμμα επιδοτήσεων για την ενεργειακή απόδοση κατοικιών που παρουσίασε η υπουργός ώστε να προχωρήσουμε σε αίτηση για επιδότηση βελτιώσεων. Με βάση τελευταίες πληροφορίες του «Βήματος», επειδή το υπουργείο θέλει να ξεκινήσει γρήγορα το πρόγραμ μα για την πιστοποίηση των ενεργειακών μηχανικών, θα δεχθεί για τους πρώτους την εμπειρία 10 ετών επάνω στο θέμα.
Μηχανικός όπως γιατρός
Η γνωστή και από τις ηλεκτρικές συσκευές ενεργειακή κλίμακα της ΕΕ. Με ένα καταπράσινο Α για την καλύτερη επίδοση στην περίπτωση της απόδοσης των κτιρίων, έχει εμπλουτιστεί και με τις κατηγορίες Α+ και Β+ ενώ δέκατη στη σειρά είναι η περίπτωση κτιρίων χωρίς κανέναν ενεργειακό σχεδιασμό
Οπως λέει ο κ. Ευθυμιάδης, «πρέπει εμείς όλοι που ενδιαφερόμαστε να αγοράσουμε ή να ενοικιάσουμε ή έστω να βελτιώσουμε ενεργειακά ένα σπίτι να ενημερωθούμε πρώτα οι ίδιοι για τις απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ: πώς ορίζεται ένα κτίριο αναφοράς, ποιες είναι οι απαιτήσεις για θερμομόνωση, κουφώματα, ηλιοπροστασία, χρήση ηλιακής ενέργειας, ύπαρξη αυτοματισμών στις εγκαταστάσεις θέρμανσης, κλιματισμού και φωτισμού. Ο Σύλλογος Ολιστικής Αρχιτεκτονικής είχε από τους πρώτους επισημάνει στην πράξη τα βασικά προβλήματα του παλαιού κανονισμού θερμομόνωσης και την ανάγκη να θεσπιστεί μια καθαρά ενεργειακή συνολική προσέγγιση του “κτιρίου αναφοράς” αντί να πρέπει το κάθε σπίτι να ανταποκρίνεται σε όλες, μία προς μία, τις αναρίθμητες επί μέρους προδιαγραφές: για τους τοίχους, για τη στέγη, για τα τζάμια κτλ.
Οι “μάχιμοι” μηχανικοί είχαν λάβει σαφή θέση υπέρ του “κτιρίου αναφοράς”, ενώ οι κρατικοί ακαδημαϊκοί παράγοντες είχαν όλοι εναντιωθεί. Ας μάθουμε να συνεργαζόμαστε με τους μηχανικούς, όπως με τους γιατρούς. Εχουμε πλέον λεπτομερείς ενεργειακές προδιαγραφές για τα κτίρια. Πρέπει όλοι να μεριμνούμε για την τήρηση και την εφαρμογή τους. Ας ελαχιστοποιήσουμε την κατανάλωση ενέργειας για “διόρθωση” του κλίματος και να θυμηθούμε τα λόγια του κορυφαίου ίωνα φιλοσόφου Ηράκλειτου: “Μάχεσθαι χρη τον δήμον υπέρ του νόμου οκώσπερ τείχεος”, δηλαδή “πρέπει ο λαός να μάχεται υπέρ του νόμου όπως (και) για τα τείχη του”».
