10 πρακτικοί τρόποι βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης
από τον Χρήστο Σανδαλίδη H/M Μηχανικό
Πολύ συχνά, νέοι μηχανικοί αλλά και έμπειροι συνάδελφοι με ρωτούν με ποιο τρόπο μπορούν να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση του κτηρίου του πελάτη τους και τι σενάρια να προτείνουν.
Αυτά τα σενάρια εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να απαιτούνται για τυπικούς λόγους π.χ. για την υποβολή μιας πρότασης για λήψη χρηματοδότησης ή δανείου ή και ουσιαστικούς λόγους π.χ. για να δούμε με ποιούς τρόπους μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια σε ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας, μία μονοκατοικία, ένα κατάστημα, με τι κόστος, ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος, ο χρόνος απόσβεσης κ.λπ..
Φυσικά δεν υπάρχει μία μονοσήμαντη απάντηση σε αυτό. Για να προτείνουμε το καλύτερο σενάριο το οποίο μπορεί να είναι (και συνήθως είναι) ένας συνδυασμός επεμβάσεων θα πρέπει να εξετάσουμε όλα τα πιθανά σενάρια και αυτό μπορεί να είναι πολλή δουλειά. Μάλιστα αν κάποιος δεν έχει ένα σωστό εργαλείο, ο όγκος της δουλειάς μπορεί να είναι απαγορευτικός οπότε σε αυτήν την περίπτωση πολλοί συνάδελφοι καταφεύγουν σε εμπειρικές λύσεις κάτι το οποίο δεν είναι πάντοτε σωστό.
Σε μια κρύα μέρα τα τοιχία εμφανίζονται θερμότερα από την τοιχοποιία κάτι που υποδηλώνει ελλιπέστατη ή ακόμη και απουσία θερμομόνωσης. (Πηγή: ashrae.gr)
|
1. Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων ή/και οροφής
Το 70% των κτηρίων δε διαθέτουν μόνωση
[1] ενώ σχεδόν όλα τα κτήρια προ-1980 είναι αµόνωτα. Αυτό σημαίνει ένα τεράστιο κόστος σε θέρμανση και λιγότερο σε ψύξη και συνεπώς ένα εντυπωσιακά μεγάλο περιθώριο βελτίωσης. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το ότι ακούμε πολύ συχνά για διάφορες λύσεις θερμομόνωσης των εξωτερικών τοίχων αφού πολύ απλά είναι το Νο 1
πιο αποδοτικό μέτρο εξοικονόμησης ενέργειας.
Εξωτερική θερμομόνωση των τοίχων του κτηρίου είναι η τοποθέτηση θερμομόνωσης στο εξωτερικό μέρος όλων των κατακόρυφων εξωτερικών τοίχων του κτηρίου
Η λύση αυτή είναι μονόδρομος για υπάρχοντα παλαιά κτήρια. Αποδεικνύεται όμως ότι είναι και η βέλτιστη θερμομόνωση σε νέα κτήρια. Αλλά για αυτό θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο.
Στην ερώτηση γιατί δεν βάζαμε τη δεκαετία του 1980 θερμομονώσεις η απάντηση είναι ότι συνέτρεχαν οικονομικοί και συγχρόνως τεχνικοί λόγοι.
Οικονομικοί λόγοι: Θα χρησιμοποιήσω το εξής παράδειγμα που δίνει την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. Σήμερα (Ιούλιος 2013) έχουμε:
- Κόστος πετρελαίου θέρμανσης = €1,40/lit, δηλαδή €1.400,00/m³
- Κόστος θερμομονωτικού υλικού (χωρίς εργασία)π.χ. εξηλασμένη πολυστερίνη €250,00/m³
- Λόγος κόστους 1 m³ πετρελαίου προς 1 m³ θερμομόνωσης είναι €1.400,00/€250,00 = 5,60
Ο αντίστοιχος λόγος τη δεκαετία του 1980 και ειδικά πριν από την πρώτη πετρελαϊκή κρίση ήταν πολύ μικρότερος. Δυστυχώς δεν έχω απόλυτες τιμές από το 1980, αλλά η αξία του πετρελαίου ήταν πολύ μικρότερη (ίσως 100 φορές).
Τεχνικοί λόγοι: Τη δεκαετία του 1980 το βασικό θερμομονωτιικό υλικό για τα κτήρια ήταν ο υαλοβάμβακας. Αυτά για την ιστορία.
2. Αεροστεγάνωση ανοιγμάτων
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το πόσο πολλή ενέργεια μπορούμε να εξοικονομήσουμε από αυτό το απλό (και φθηνό) μέτρο. Τα ανοίγματα (χαραμάδες σε πόρτες, παράθυρα κλπ) λειτουργούν σαν τρύπες στο κέλυφος του κτηρίου μας και δημιουργούν τις γνωστές θερμογέφυρες από όπου περνούν οι ενεργειακές ροές./p>
3. Εγκατάσταση κουφωμάτων με διπλούς υαλοπίνακες
Ένα παλαιό κούφωμα με μονό τζάμι πάχους 3 mm έχει περίπου Uw=6.00 W•m²/K ενώ ένα σύγχρονο κούφωμα με διπλό τζάμι έχει περίπου Uw= 2.50 W•m²/K. Αν μάλιστα επιλέξουμε ενεργειακά τζάμια με ειδική επίστρωση μπορούμε να πετύχουμε Uw < 1.50 W•m²/K. Η διαφορά είναι πολύ σημαντική και βέβαια η σημασία της πολλαπλασιάζεται όσο περισσότερα τζάμια έχουμε. Επιπλέον τα νέα κουφώματα διακρίνονται από πολύ καλύτερη αεροστεγανότητα οπότε ελαττώνουμε σημαντικά και τις απώλειες αερισμού.
4. Συντήρηση ή αντικατάσταση συστήματος κεντρικής θέρμανσης
Είναι πλέον γνωστό ακόμα και στους μη ειδικούς ότι ένα σύστημα θέρμανσης μη συντηρημένο, σε κακή κατάσταση είναι κατά πολύ λιγότερο αποδοτικό από ότι ένα καινούριο και σωστά συντηρημένο σύστημα. Έτσι ένα πολύ πιθανό σενάριο επεμβάσεων μπορεί να περιλαμβάνει τη συντήρηση ή την αντικατάσταση του συστήματος κεντρικής θέρμανσης.
5. Ηλιακοί συλλέκτες για ζεστό νερό χρήσης
H ηλιόλουστη χώρα μας εδώ και πολλές δεκαετίες εκμεταλλεύεται έξυπνα το ανεξάντλητο δυναμικό της ηλιακής ενέργειας για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Τουλάχιστον ένα 10% της ενέργειας που ξοδεύουμε στις κατοικίες μας καταναλώνεται για να ζεστάνει το νερό που χρησιμοποιούμε για την υγιεινή μας. Για κάθε 1m2 ηλιακών συλλεκτών που προσθέτουμε στην ταράτσα μας έχουμε σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 10-15%.
Ενεργειακές απαιτήσεις και ενεργειακή κλάση ενός τυπικού κτηρίου σε συνάρτηση με την επιφάνεια των ηλιακών συλλεκτών. (Πηγή: EpaCAD)
|
6. Αντικατάσταση λαμπτήρων
Οι νέες τεχνολογίες στους λαμπτήρες έχουν επιτύχει μεγάλη βελτίωση στην εξοικονόμηση ενέργειας. Έτσι αν ακόμα χρησιμοποιείται λαμπτήρες πυράκτωσης ή αλογόνου αντικαταταστήστε τις με λαμπτήρες εκκένωσης (φθορσμού). Οι λαμπτήρες LED έχουν πολύ καλύτερη απόδοση (Lumen/W) και από τους λαμπτήρες φθορισμού αλλά δυστυχώς είναι ακόμα πολύ ακριβοί.
7. Αντικατάσταση θερμοστάτη, θερμοστατικές βαλβίδες στα θερμαντικά σώματα
Πολλοί κατασκευαστές μοντέρνων θερμοστατών υπόσχονται με τα υλικά τους εξοικονόμηση ενέργειας έως και 25%. Ίσως ακούγεται λίγο ύποπτο όμως πράγματι, το ποσοστό αυτό δεν είναι μη ρεαλιστικό αφού οι καινούριοι θερμοστάτες έχουν πολλές δυνατότητες προγραμματισμού και χαρακτηριστικά «έξυπνης» συμπεριφοράς. Η διαφορά τους με τους συνήθεις απαρχαιωμένους θερμοστάτες είναι μεγάλη και σε συνδυασμό ότι το κόστος αντικατάστασης είναι της τάξης των €50,00 η απόσβεση μπορεί να γίνει ακόμα και σε μία εβδομάδα.
Η προσθήκη θερμοστατικών βαλβίδων σε όλα τα θερμαντικά σώματα είναι η ιδανική λύση για ιδιόκτητες οικοδομές. Ρυθμίζοντας κάθε θερμαντικό σώμα ξεχωριστά μπορούμε να εξοικονομήσουμε ακόμα και 50% καυσίμου και να αποσβέσουμε το κόστος των βαλβίδων στον πρώτο χειμώνα. Διαβάστε περισσότερα για αυτούς στο άρθρο
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις θερμοστατικές βαλβίδες των θερμαντικών σωμάτων;.
Ο ανεμιστήρας οροφής αναδεύει τον αέρα στο χώρο.
|
8. Αντικατάσταση παλαιών κλιματιστικών
Στα καινούρια κλιματιστικά η κατανάλωση ενέργειας είναι αρκετά μειωμένη. Ωστόσο η αντικατάσταση των κλιματιστικών είναι μία επέμβαση η οποία μπορεί να έχει μεγάλο χρόνο απόσβεσης της αρχικής επένδυσης γι' αυτό και θα πρέπει να υπολογιστεί προσεκτικά προτού γίνει.
9. Τοποθέτηση ανεμιστήρων οροφής, φυσικός αερισμός το βράδυ (για το καλοκαίρι)
Αυτό το έμμεσο μέτρο μπορεί δυνητικά να εξοικονομήσει σημαντική ενέργεια. Ο ανεμιστήρας, «αναδεύοντας» τον αέρα στο χώρο μας, αυξάνει την εξάτμιση και επομένως την αποβολή θερμότητας από το σώμα μας (εξατμισοδιαπνοή). Αισθανόμαστε άνεση
[2] σε ένα αυξημένο (προς τα πάνω) εύρος θερμοκρασιών και έτσι μπορούμε να μειώσουμε τη χρήση των κλιματιστικών.
10. Εξωτερικός και εσωτερικός σκιασμός (καλοκαίρι)
Τέντες και πρόβολοι αλλά και εσωτερικά κινητά σκίαστρα (παρόλο που ο Κ.ΕΝ.Α.Κ. δεν τα αναφέρει) μειώνουν τον ηλιασμό του κτηρίου και άρα τα θερμικά του κέρδη. Προφανώς βέβαια τα θερμικά κέρδη είναι άλλοτε επιθυμητά και άλλοτε ανεπιθύμητα. Έτσι, ό,τι κερδίζουμε το καλοκαίρι πιθανώς να το χάνουμε το χειμώνα.
