ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ' ΟΙΚΟΝ: Μικρό βήμα, εκεί που απαιτείται άλμα
Το πρόγραμμα "Εξοικονόμηση Κατ' οίκον", όπως το εξήγγειλε χθες το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, κινείται μεν σε θετική κατεύθυνση, είναι όμως εξαιρετικά περιορισμένο αναπόφευκτα αναποτελεσματικό.
Καταρχήν ο προϋπολογισμός των 200 εκ.ευρώ και ο στόχος των 100.000 κατοικιών του προγράμματος είναι ανεπαρκείς ακόμα και για την επίτευξη των ήδη δεσμευτικών στόχων της χώρας μας. Το κτιριακό απόθεμα που χρειάζεται άμεσα ενεργειακή αναβάθμιση εκτιμάται σε περίπου 1 εκ κατοικίες. Ένα ουσιαστικό πρόγραμμα συνεπώς οφείλει να στοχεύει στην αναβάθμιση 100.000 κατοικιών κάθε χρόνο, από φέτος μέχρι το 2020 και να παρέχει τα κατάλληλα κίνητρα για αυτό.
Ο αποκλεισμός των κατοικιών με τιμή ζώνης πάνω από 1500Ε/τμ, εξαιρεί αυτόματα τεράστιες περιοχές της χώρας ιδίως στο λεκανοπέδιο. Παρότι είναι σωστό οι οικονομικά ασθενέστερες ομάδες να έχουν προτεραιότητα, η έκταση των περιορισμών εισοδήματος για τους ωφελουμένους αποκλείει από το πρόγραμμα πολύ σημαντικό μέρος ιδιοκτητών κατοικιών, που δεν είναι όλοι πλούσιοι.
Χαρακτηριστικό επίσης της μίζερης αντιμετώπισης είναι ότι το μέσο κόστος μιας αποτελεσματικής ενεργειακής αναβάθμισης (περίπου 15.000 ευρώ) ανά κατοικία, τίθεται ως ανώτατο όριο επιλέξιμου προϋπολογισμού.
Η ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλή και οδηγεί σε τεράστια ενεργειακή σπατάλη. Αν συνυπολογίσουμε και το σχετικά ήπιο κλίμα της χώρας, είμαστε τελευταίοι σε όλη την Ε.Ε. στις ενεργειακές επιδόσεις των κτιρίων.
Φαίνεται ότι η κυβέρνηση δεν έχει πραγματικά συνειδητοποιήσει ότι το ενεργειακά άθλιο κτιριακό μας απόθεμα, είναι ταυτόχρονα βάρος, αλλά και μια μεγάλη διπλή ευκαιρία:
- Ενεργειακά, για εξοικονόμηση και συμβολή στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
- Οικονομικά, για την επείγουσα τόνωση και βιώσιμη στροφή ενός τομέα με μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία και πλήθος θέσεις εργασίας, όπως της οικοδομής.
Στις σημερινές συνθήκες κρίσης η ρητορική δεν αρκεί, απαιτείται τόλμη στην προώθηση βιώσιμων λύσεων. Η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος για να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δημιουργώντας θέσεις εργασίας και αντιμετωπίζοντας την ενεργειακή φτώχεια ενώ παράλληλα τονώνεται η οικονομική δραστηριότητα. Το ότι η κυβέρνηση χρηματοδοτεί με τόσο μικρό ποσό μια τόσο αποδοτική επένδυση δείχνει ότι έχει διαφορετικές προτεραιότητες από ότι ισχυρίζεται. Η Ιρλανδία, μια μικρότερη χώρα με μεγαλύτερο από το δικό μας έλλειμμα επέλεξε να εισάγει φόρο στον άνθρακα για να χρηματοδοτήσει την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων της με το διπλάσιο ποσό και μάλιστα σε βάθος χρόνου. Δυστυχώς η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν τόλμησε μια αντίστοιχη στρατηγική επιλογή ξεχνώντας γρήγορα τις προεκλογικές κορώνες.