ΧΡΗΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ .
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες και οι ενοικιαστές ακινήτων για τις αλλαγές που επιφέρει ο Κανονισμός για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτηρίων.
Ο αντιπρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) Χρήστος Σπίρτζης εξηγεί τον Κανονισμό και απαντά στα 15 ερωτήματα που του έθεσαν αναγνώστες του «Πράσινου Ποντικιού».
1) Για ποια κτήρια είναι υποχρεωτική η ενεργειακή επιθεώρηση, για ποια η μελέτη ενεργειακής απόδοσης και για πόσα χρόνια θα ισχύει;
Η ενεργειακή επιθεώρηση κτηρίων, σύμφωνα με τον Ν.3661/2008, είναι υποχρεωτική κατά την πώληση ή μίσθωση υπαρχόντων κτηρίων και για όλα τα νέα κτήρια, και θα ισχύει για δέκα χρόνια. Η μελέτη ενεργειακής απόδοσης θα είναι απαραίτητη για τα νέα κτήρια ή για τα υπάρχοντα που ανακαινίζονται ριζικά.
2) Ποιο θα είναι το κόστος της ενεργειακής επιθεώρησης και ποιο της μελέτης, θα επιβαρύνει το κόστος μιας νέας κατοικίας και πόσο;
Το κόστος της ενεργειακής επιθεώρησης δεν έχει καθοριστεί. Πιστεύουμε ότι για τον καθορισμό του πρέπει να ληφθούν υπόψη η χρήση του κτηρίου, ο όγκος της εργασίας του ενεργειακού επιθεωρητή και η ποιότητα που επιθυμούμε να έχουν οι ενεργειακές επιθεωρήσεις. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιτραπεί, από πιθανό καθορισμό ευτελούς αξίας ενεργειακών επιθεωρήσεων, η μετατροπή του εγχειρήματος σε εμπορία σφραγίδας και σε γραφειοκρατικό μηχανισμό ταλαιπωρίας του πολίτη. Τονίζουμε παράλληλα ότι το κόστος της ενεργειακής επιθεώρησης, ιδιαίτερα για τα κτήρια κατοικίων, πρέπει να είναι προσιτό για όλους τους πολίτες και να μην επιδράσει αποτρεπτικά.
Για τα νέα κτήρια το κόστος της ενεργειακής μελέτης όχι μόνο δεν θα επιβαρύνει το συνολικό κόστος μιας κατοικίας, αλλά θα δράσει σε όφελος του πολίτη, τόσο οικονομικά όσο και στην ποιότητα της ζωής του και στις συνθήκες διαβίωσής του. Συγκεκριμένα ο πολίτης σήμερα πληρώνει για να έχουν τα κτήριά του θερμομόνωση. Πληρώνει για να υπάρχει ένα σωστά διαστασιολογημένο και επαρκές σύστημα θέρμανσης. Πληρώνει, κατά κανόνα χωρίς την ύπαρξη μελέτης, ένα ενεργοβόρο σύστημα κλιματισμού. Πληρώνει για τον επαρκή φωτισμό του. Και βέβαια πληρώνει για μια ζωή το κόστος λειτουργίας των παραπάνω, χωρίς να υπάρχει ένα αξιόπιστο σύστημα επιθεώρησης. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε την παντελή και μη θεσμοθετημένη ύπαρξη ελέγχων των κτηρίων και των εγκαταστάσεών τους, τις απαρχιωμένες προδιαγραφές, τη μη ύπαρξη κανονισμών βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, τη μη ύπαρξη νομοθεσίας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τα κτήρια, είναι εύκολο να αντιληφθούμε γιατί τα κτήριά μας είναι πιο ενεργοβόρα από αυτά των βόρειων χωρών της Ευρώπης και πόσο λιγότερο θα κοστίζουν τα κτήρια στον πολίτη ως χρήστη και ως καταναλωτή.
3) Για τα παλαιά κτήρια είναι υποχρεωτική η μελέτη ενεργειακής απόδοσης;
Για τα υφιστάμενα κτήρια που ανακαινίζονται ριζικά και μόνο.
4) Κατά την ενεργειακή επιθεώρηση ενός ακινήτου που πρόκειται να αγοραστεί ή να νοικιαστεί, εάν διαπιστωθούν ενεργειακά «προβλήματα», υποχρεώνεται ο ιδιοκτήτης να κάνει εργασίες αποκατάστασής τους;
Όχι βέβαια. Το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κατατάσσει και μόνο κατατάσσει το κτήριο. Ο λόγος για την ύπαρξη πιστοποιητικού είναι η γνώση του πολίτη για το κόστος λειτουργίας ενός κτηρίου. Αυτό σε βάθος χρόνου θα αναπτύξει μία άλλη συνείδηση στην αγορά ακινήτων και θα οδηγήσει σε λιγότερο ενεργοβόρα κτήρια.
Δεν ισχύει βέβαια το ίδιο για τα νέα κτήρια. Σύμφωνα με το σχέδιο, τα νέα κτήρια πρέπει να εντάσσονται τουλάχιστον στην κατηγορία Β. Αν κατά την επιθεώρηση ενταχθούν σε δυσμενέστερη κατηγορία, ο κατασκευαστής φέρει εξ ολοκλήρου την ευθύνη και είναι υποχρεωμένος να κάνει τις απαραίτητες παρεμβάσεις σύμφωνα με την ενεργειακή μελέτη. Αυτό από μόνο του είναι τομή προς όφελος της ποιότητας των κατασκευών στη χώρα μας.
5) Σε περίπτωση προσθήκης ή επέκτασης παλαιού κτηρίου, υπάρχει υποχρέωση για την έκδοση μελέτης ενεργειακής απόδοσης;
Θα υπάρχει υποχρέωση για το τμήμα προσθήκης ή επέκτασης.
6) Ο πολίτης σε ποιους πρέπει να απευθύνεται για την ενεργειακή επιθεώρηση και σε ποιους για την εκπόνηση της μελέτης ενεργειακής απόδοσης;
Οι ενεργειακές επιθεωρήσεις θα γίνονται, σύμφωνα με το σχέδιο, από τους διπλωματούχους και τεχνολόγους μηχανικούς, που θα είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ενεργειακών επιθεωρητών. Η εκπόνηση της ενεργειακής μελέτης θα γίνεται από τους αντίστοιχους μηχανικούς μελετητές, όπως και σήμερα.
7) Το Σώμα των Ενεργειακών Επιθεωρητών θα ελέγχει όλα τα κτήρια ή θα γίνεται δειγματοληπτικός έλεγχος;
Θα ελέγχονται όλα τα κτήρια. Δειγματοληπτικός έλεγχος, και όχι μόνο, θα γίνεται για το αν οι Ενεργειακοί Επιθεωρητές ασκούν σωστά και επαρκώς την επιστημονική τους εργασία. Προβλέπονται κυρώσεις που είναι:
Α) Αποκλεισμός του Ενεργειακού Επιθεωρητή από τη διενέργεια ενεργειακών επιθεωρήσεων για περίοδο από ένα (1) έως και τρία (3) έτη.
Β) Οριστική διαγραφή του Ενεργειακού Επιθεωρητή από το τηρούμενο Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών.
Γ) Καταβολή χρηματικού προστίμου.
8) Εάν, κατά τον έλεγχο του Σώματος Επιθεωρητών, διαπιστωθεί ότι δεν έχει εφαρμοστεί σωστά η μελέτη, ποιος έχει την ευθύνη και τι κυρώσεις θα υπάρχουν;
Την ευθύνη θα έχουν τόσο οι κατασκευαστές όσο και οι επιβλέποντες μηχανικοί. Όπως είπαμε και παραπάνω, είναι ευθύνη των κατασκευαστών με δικά τους έξοδα να διορθώσουν το κτήριο. Κυρώσεις υπάρχουν και σήμερα. Δεν υπάρχει αξιόπιστος μηχανισμός ελέγχου για να διαπιστωθούν.
9) Οι επιθεωρήσεις των εγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού κάθε πότε θα γίνονται και ποια κτήρια αφορούν;
Οι επιθεωρήσεις εγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού αφορούν τα κτήρια στα οποία θα πραγματοποιούνται ενεργειακές επιθεωρήσεις. Θα γίνονται τουλάχιστον κάθε πέντε (5) έτη στους λέβητες με ωφέλιμη ονομαστική ισχύ από είκοσι (20) έως και εκατό (100) kW και τουλάχιστον κάθε δύο (2) έτη στους λέβητες με ωφέλιμη ονομαστική ισχύ ανώτερη των εκατό (100) kW. Αν αυτοί θερμαίνονται με αέριο καύσιμο, τουλάχιστον κάθε τέσσερα (4) έτη. Για τις εγκαταστάσεις κλιματισμού κτηρίων, με ωφέλιμη ονομαστική ισχύ ανώτερη των δώδεκα (12) kW, τουλάχιστον κάθε πέντε (5) έτη.
10) Εάν διαπιστωθούν προβλήματα στην ενεργειακή απόδοση των εγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού, οι ιδιοκτήτες θα είναι υποχρεωμένοι να προχωρήσουν στην αποκατάσταση;
Σήμερα οι ιδιοκτήτες είναι υποχρεωμένοι από τον νόμο να έχουν υπεύθυνο συντηρητή για τις εγκαταστάσεις θέρμανσης, που πρέπει να προχωρά στις απαραίτητες εργασίες συντήρησης και ίσως και αποκατάστασης των εγκαταστάσεων θέρμανσης. Είναι όμως κοινό μυστικό ότι σε πολλές περιπτώσεις οι υποχρεώσεις συντήρησης γίνονται μέσω μιας υπογραφής του συντηρητή και μόνο. Αυτό θέλουμε να αποφύγουμε στο μέλλον.
11) Τι καθεστώς θα ισχύει για τα λεγόμενα δημόσια κτήρια, τα οποία είναι και τα πλέον ενεργοβόρα; Θα υποχρεωθούν οι φορείς του Δημοσίου να προβούν σε ενεργειακή επιθεώρηση αλλά και στην αποκατάσταση των ενεργειακών «διαρροών»;
Σύμφωνα με τον νόμο, όχι μόνο πρέπει να γίνουν ενεργειακές επιθεωρήσεις σε όλα τα δημόσια κτήρια, αλλά το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης να είναι αναρτημένο σε εμφανές σημείο. Το εγχείρημα είναι μια ευκαιρία και για το Δημόσιο να δείξει ότι σέβεται επιτέλους τους νόμους και τους πολίτες. Είναι μια ευκαιρία να δώσει το παράδειγμα της ενεργειακής αναβάθμισης των κτηρίων, που θα το ωφελήσει πολλαπλά. Ελπίζουμε ότι δεν θα χάσει και αυτή την ευκαιρία.
12) Για πολλούς ιδιοκτήτες, η ενεργειακή επιθεώρηση, η ενεργειακή «ταυτότητα» του κτηρίου τους είναι προαιρετική. Θα τους συνιστούσατε να προβούν στον ενεργειακό έλεγχο και ποια οφέλη θα έχουν;
Πιστεύω ότι η γνώση τόσο του πωλητή ή του ιδιοκτήτη όσο και του αγοραστή ή του ενοικιαστή για την ενεργειακή κατάσταση του κτηρίου είναι επιθυμητή, προς όφελος όλων και στη βάση λειτουργίας μιας υγειούς αγοράς.
13) Πολλοί λένε ότι η αποτύπωση και μόνον της ενεργειακής κατάστασης των κτηρίων δεν θα ωφελήσει εάν δεν συνοδευτεί από μέτρα για την αποκατάσταση των ενεργειακών προβλημάτων. Ποια είναι η θέση σας και προς ποια κατεύθυνση πιστεύετε ότι πρέπει να κινηθούν τα μέτρα;
Είναι αλληλένδετα. Η αποτύπωση της ενεργειακής κατάστασης θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων. Το πρόβλημα είναι πώς θα επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία, ώστε η χώρα και επομένως όλοι μας να μην πληρώνουμε πεταμένα λεφτά στους φόρους διοξειδίου από το 2013 ή στη μη κάλυψη του στόχου μας για εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση των ρύπων το 2020. Είναι χρήματα που θα τα πληρώσουμε. Ας τα αξιοποιήσουμε προς όφελός μας.
14) Δεδομένης της δύσκολης οικονομικής κατάστασης, πολλοί θεωρούν ότι τα μέτρα αποσκοπούν μόνον στην είσπραξη κονδυλίων για τη «μαύρη» τρύπα του προϋπολογισμού. Ποια είναι η γνώμη σας;
Οι ενεργειακές επιθεωρήσεις δεν είναι «τακτοποιήσεις» ημιυπαιθρίων. Δεν επιβάλλεται κανένα πρόστιμο. Επομένως δεν προβλέπονται κρατικά έσοδα για να καλύψουν κάποια μαύρη τρύπα του προϋπολογισμού. Η μόνη μαύρη τρύπα που μπορεί να καλυφθεί είναι του περιβάλλοντος και της κακής ποιότητας ζωής μας.
15) Η πλειονότητα των πολιτών, αν και εμφανίζεται ευαισθητοποιημένη σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, είναι ιδιαίτερα δύσπιστη όταν η προστασία «μεταφράζεται» σε λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να κινηθεί η πολιτεία αλλά και το ΤΕΕ, έτσι ώστε τα μέτρα για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων και την εξοικονόμηση ενέργειας να μη μείνουν «στα χαρτιά»;
Πρώτα από όλα πρέπει να ενημερωθεί ο πολίτης για τα πολλαπλά οφέλη που θα έχει. Στη συνέχεια η πολιτεία κυρίως αλλά και το ΤΕΕ να προβλέψουν εκείνους τους αξιόπιστους μηχανισμούς που δεν θα επιτρέψουν άλλες εκπτώσεις, είτε επιστημονικές είτε ποιότητας του επιστημονικού έργου είτε ατιμωρισίας σε όσους καταστρατηγούν τον νόμο. Και τέλος η πολιτεία και το χρηματοοικονομικό σύστημα να δώσουν εκείνα τα χρηματοδοτικά εργαλεία που να επιτρέψουν σε όλους τους πολίτες να προβούν σε ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων, αποπληρώνοντας τον δανεισμό από την εξοικονόμηση ενέργειας που θα πετύχουν.
