Τα τελευταία χρόνια δύο έννοιες μπαίνουν όλο και περισσότερο στη ζωή μας: (α) η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση και (β) η ανθρωπόκαινος γεωλογική περίοδος. Και οι δύο, εκτός των άλλων, έχουν δύο κοινούς τομείς που συνδέονται και αλληλοεπηρεάζονται: (α) τον τομέα των μεταφορών και (β) τον τομέα της ενέργειας.
Μεταφορές και ενέργεια αθροιστικά σήμερα παράγουν μεν σχεδόν το 65% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά είναι βασικές παράμετροι για την οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να περιοριστούν, και πολύ περισσότερο να εξαλειφθούν, και η μόνη διέξοδος είναι να πάμε σε βιώσιμες συνθήκες παραγωγής μεταφορικού έργου, τροφοδοτούμενου από καθαρές πηγές ενέργειας. Με αυτές τις προϋποθέσεις οι μεταφορές θα περιορίσουν τη συμβολή τους στις ανθρωπογενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον και στο κλίμα, χωρίς να περιορίσουν τα θετικά τους αποτελέσματα σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Από την άλλη, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, που επιγραμματικά προσδιορίζεται ως ο ψηφιακός μετασχηματισμός της παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη επερχόμενη «επανάσταση» των μεταφορών και της ενέργειας. Τα έξυπνα συστήματα διασυνδεδεμένα σε περιβάλλον Internetof Things (IoT) και οι blockchain λειτουργίες προδιαγράφουν μια νέα εποχή. Το κοινό σημείο των δύο τομέων έγκειται σε ένα αμιγώς τεχνικό θέμα: ο ψηφιακός έλεγχος της λειτουργίας κινητήρων και συστημάτων είναι περισσότερο άμεσος, αποτελεσματικός και αποδοτικός όταν η τροφοδοσία τους γίνεται με ηλεκτρική ενέργεια. Ως συνέπεια αυτού, ο εξηλεκτρισμός όλων των συστημάτων παραγωγής, μεταφορών, εργασίας, διαμονής, διαβίωσης και αναψυχής είναι μονόδρομος. Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να εξασφαλιστεί η άφθονη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με τρόπους και διαδικασίες που δεν θα επιβαρύνουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα το περιβάλλον. Οι όροι αυτοί καλύπτονται μόνο από την ευρεία αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και ειδικότερα από την αιολική και ηλιακή ενέργεια. Τα αδύνατα σημεία των τεχνολογιών αυτών, δηλαδή η ωριαία διακύμανση της παραγωγής των φωτοβολταϊκών συστημάτων και η στατιστική ασάφεια της παραγωγής των αιολικών συστημάτων, μπορούν να ξεπεραστούν με τις τεχνολογίες αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας. Με τα σημερινά δεδομένα, η αποθήκευση μπορεί να γίνει σε «κινούμενες» διατάξεις – τα ηλεκτρικά οχήματα, και σε «σταθερές» εγκαταστάσεις – συστοιχίες συσσωρευτών οπουδήποτε εγκαταστημένες και οποιασδήποτε εγκαταστημένης ισχύος. Φθάνουμε έτσι στους επιμέρους κλάδους: (α) της ηλεκτροκίνησης και (β) της αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας – δύο τομείς με μεγάλο ερευνητικό, επενδυτικό και επιχειρηματικό ενδιαφέρον, που ήδη έχει αρχίσει να αναπτύσσεται ραγδαία.
Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας
