«Η διαβίωση στο παλιό διαμέρισμα ήταν δύσκολη για εμένα και την οικογένειά μου. Χτίσαμε το δικό μας βιοκλιματικό σπίτι κι εκτός από καλύτερο επίπεδο ζωής εξασφαλίσαμε 60% ενέργεια ετησίως για θέρμανση, δροσιά και φωτισμό».
Ιδιοκτήτης μίας από τις ελάχιστες- δεν ξεπερνούν τις 200- βιοκλιματικές κατοικίες στη χώρα μας, ο κ. Αλέξανδρος Καντζόγλου, γυμναστής από την Οινούσσα Σερρών, περιγράφει στα «ΝΕΑ» τα πλεονεκτήματα της οικολογικής δόμησης τόσο για το περιβάλλον όσο και για την τσέπη του. «Αρκεί να εκμεταλλευτούμε τον ήλιο και τον άνεμο, ώστε με απλές κατασκευές και παρεμβάσεις στα νέα κτίρια να απαλλαχθούμε από τα έξοδα θέρμανσης τον χειμώνα και κλιματισμού το καλοκαίρι. Αυτή την εποχή χωρίς να καίω πετρέλαιο έχω μόνιμα στο σπίτι μου θερμοκρασία 21 βαθμών Κελσίου. Στη βαρυχειμωνιά θα αναγκαστώ να κάψω στο ενεργειακό τζάκι ξυλεία αξίας 1.000 ευρώ, τα οποία θα είναι τα μοναδικά έξοδα θέρμανσης για ένα σπίτι 300 τετραγωνικών μέτρων. Και όλα αυτά με παρεμβάσεις που αυξάνουν το κόστος κατασκευής ενός κτιρίου μόλις κατά 5 ή 10%», εξηγεί ο ιδιοκτήτης κ. Καντζόγλου.
Ο σχεδιασμός ενός βιοκλιματικού σπιτιού είναι πιο εύκολος σε μια ημιαστική περιοχή με ανοιχτό χώρο. Ωστόσο, όπως εξηγούν εξειδικευμένοι μηχανικοί και αρχιτέκτονες, μετατροπές προς το οικολογικότερο μπορούν να γίνουν ακόμη και σε παλιά διαμερίσματα πυκνοκατοικημένων περιοχών των μεγαλουπόλεων.
Ολιστική αρχιτεκτονική. Έτσι, οι μέχρι πρότινος «γραφικοί» ιδιοκτήτες οικολογικών σπιτιών, εκείνοι που υπολογίζουν από πού βγαίνει ο ήλιος και επιλέγουν φυσικά δομικά υλικά, ολοένα και πληθαίνουν. Η ίδια τάση της οικολογικής δόμησης επηρεάζει μηχανικούς και αρχιτέκτονες που εφαρμόζουν τη λεγόμενη ολιστική αρχιτεκτονική.
«Αντιμετωπίζουμε την αρχιτεκτονική ως όλον σύμφωνα με την αριστοτελική φιλοσοφία, επομένως δεν υπάρχει “ολίγον βιοκλιματικό” κτίριο. Δεν γίνεται δηλαδή να εξοικονομεί ενέργεια και συγχρόνως να έχει κατασκευαστεί με καρκινογόνα υλικά», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Κώστας Τσίπηρας, αρχιτέκτονας και ιδρυτής του Συλλόγου Ολιστικής Αρχιτεκτονικής και Οικολογικής Δόμησης (ΣΟΛΑΡ).
Βασικός κανόνας ο προσανατολισμός που θα έχει το κτίριο
Το πρώτο μέλημα είναι ο προσανατολισμός του κτιρίου, μια λεπτομέρεια στην οποία οι παλαιότεροι αρχιτέκτονες έδιναν ιδιαίτερη σημασία, όμως πλέον λίγοι μελετούν, σύμφωνα με τον κ. Αλέξανδρο Αλεξόπουλο, ιδιοκτήτη βιοκλιματικής κατοικίας στο χωριό Κηπιά Καβάλας. «Μια κατοικία πρέπει να έχει άνοιγμα προς τον Νότο. Αντίθετα, στη βορινή πλευρά της πρέπει να υπάρχουν μικρά ανοίγματα και να είναι ενισχυμένη με μονώσεις. Τον χειμώνα ο ήλιος διαγράφει την πορεία του από χαμηλότερο ύψος, επομένως καλούμαστε να τον φέρουμε μέσα στο σπίτι», λέει ο κ. Αλεξόπουλος, ιδιοκτήτης καταστήματος διαφημιστικών δώρων.
Δεύτερος κανόνας της βιοκλιματικής δόμησης είναι η επιλογή οικολογικών δομικών υλικών: στις μονώσεις αντί για φελιζόλ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ηρακλίτης (συμπιεσμένο ξυλόμαλλο) για να αναπνέει το κτίριο, για τα μπετά να προτιμηθεί τσιμέντο χωρίς τέφρα και οι βαφές να γίνουν με οικολογικά και ανθεκτικά χρώματα που δεν θα χρειαστούν ποτέ συντήρηση.
Σήμα κατατεθέν μιας βιοκλιματικής κατοικίας θεωρείται το θερμοκήπιο. «Πρόκειται για μεταλλική ή ξύλινη κατασκευή ντυμένη με γυαλί στη νότια- επομένως θερμή- πλευρά του σπιτιού, η οποία προεξέχει από τον κύριο όγκο του κτιρίου. Τον χειμώνα τραβά και παγιδεύει την ηλιακή ακτινοβολία ζεσταίνοντας με φυσικό τρόπο το σπίτι. Το καλοκαίρι απλώς αφαιρούμε τα τζάμια κι απολαμβάνουμε τα αστέρια», εξηγεί ο κ. Καντζόγλου, ο οποίος ζει με τη σύζυγό και τις τρεις κόρες του στο βιοκλιματικό σπίτι.
Η αιολική καμινάδαΤο αντίστροφο (φυσικός κλιματισμός) πετυχαίνεται με την αιολική καμινάδα. Πρόκειται για κοινή καμινάδα με άνοιγμα στη βορινή πλευρά του σπιτιού και κατάληξη στο εσωτερικό του. Η κατασκευή ανακυκλώνει τον δροσερό αέρα που χτυπά το κτίριο από την κρύα βορινή πλευρά και επιτυγχάνεται φυσικός κλιματισμός. «Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του βιοκλιματικού σπιτιού είναι και ο τοίχος tromp (τοίχος ηλιακής μάζας). Κατασκευάζεται εξωτερικά του κτιρίου, στη νότια πλευρά, μία γυάλινη μπαλκονόπορτα, η οποία ωστόσο είναι χτισμένη πίσω από το τζάμι. Η θερμότητα εγκλωβίζεται κατά τη διάρκεια της ημέρας μεταξύ του τζαμιού και του τοίχου, ενώ τη νύχτα διοχετεύεται στο εσωτερικό του κτιρίου μέσω αεραγωγών», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο κ. Τσίπηρας.
