Η Κοινωνική Καινοτομία συναντά την Ενεργειακή Μετάβαση...
Το μοντέλο
Οι Ενεργειακοί Συνεταιρισμοί είναι συνεταιριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας.
Οι Δραστηριότητες
Μπορούν να παράγουν ενέργεια. Πχ μέσω ενός συλλογικά ιδιόκτητου αιολικού πάρκου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή μέσω της συλλογικής παραγωγής πέλλετ από βιομάζα για παραγωγή θερμικής ενέργειας κλπ
Μπορούν να πωλούν την παραγόμενη ενέργεια. Πχ πώληση ηλεκτρικής ενέργειας, πώληση πέλλετ κλπ. Παράλληλα μπορούν να παρέχουν στα μέλη τους και υπηρεσίες σχετικές με την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους. Πχ συμβουλευτική για τη μείωση της κατανάλωσης, παροχή εξοπλισμού (πχ λέβητες, καυστήρες, κλιματιστικά κλπ) σε χαμηλότερες τιμές κλπ
Τα κύρια χαρακτηριστικά
Τι είναι αυτό που κάνει το μοντέλο των ενεργειακών συνεταιρισμών διαφορετικό, σε σχέση με τα υφιστάμενα μοντέλα παραγωγής ενέργειας;
1. Κοινωνική Οικονομία
Οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις αποτελούν το κυρίαρχο μοντέλο της κοινωνικής οικονομίας. Όταν οι ιδιωτικές κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις αδυνατούν ή επιλέγουν να μην εξυπηρετήσουν ανθρώπινες και κοινωνικές ανάγκες εφόσον δεν υπάρχει κέρδος. Όταν οι δημόσιες επιχειρήσεις αδυνατούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Τότε δικαιολογημένα οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας το κέρδος ως μέσο (και όχι ως αυτοσκοπό) για την κάλυψη των ανθρώπινων και κοινωνικών αναγκών, αποτελούν το ταχύτερα αναπτυσσόμενο επιχειρηματικό μοντέλο.
2. Ιδιοκτησιακή Δημοκρατία
Με τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς η παραγωγή ενέργειας και η ιδιοκτησία των ενεργειακών πόρων περνάει στους ανθρώπους και στις τοπικές κοινωνίες.
Κοινοτικά αιολικά πάρκα δημιουργούν τοπικό πλούτο, ενώ το συνεταιριστικό μοντέλο μέσω της ιδιοκτησιακής δημοκρατίας που το διακατέχει μετατρέπει το NIMBY (Not In My BackYard) σε PIMBY (Please In My BackYard)…
Ανάπτυξη
Οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί είναι εκ των πραγμάτων τοπικές επιχειρήσεις καθώς δημιουργούνται από μέλη των τοπικών κοινωνιών. Δεν πρόκειται για επιχειρήσεις που αναζητούν συνεχώς τόπους με ευκαιρίες και φθηνό εργατικό δυναμικό για να επενδύσουν και όταν πλέον τα οικονομικά οφέλη εκλίψουν τότε μεταναστεύουν. Οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί είναι επιχειρήσεις που δημιουργούν μακροπρόθεσμη τοπική ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.
Ενεργειακή Αυτονομία
Οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί εκμεταλλεύονται τους ενεργειακούς πόρους κάθε περιοχής και εξασφαλίζουν έτσι ενεργειακή αυτονομία. Ανάλογα με την περιοχή οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί δημιουργούνται για να εκμεταλλευτούν τη βιομάζα (πχ σε περιοχές με δάση ή σε αγροτικές περιοχές), την αιολική ενέργεια, την ηλιακή ενέργεια, τη γεωθερμική ενέργεια κλπ.
Πρόκειται δηλαδή για ένα αποκεντρωμένο μοντέλο το οποίο μπορεί να ενισχύει την κεντρική ενεργειακή διαχείριση αλλά δεν εξαρτάται πλήρως από αυτή.
Ενεργειακή Μετάβαση
Οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί οδηγούν την ενεργειακή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα και την πυρηνική ενέργεια στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, από ένα κεντρικό μοντέλο παραγωγής ενέργειας σε ένα αποκεντρωμένο και από τη σπατάλη ενέργειας στην εξοικονόμηση της.
Συμπράξεις
Οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί δεν είναι απλά επιχειρήσεις που αποτελούνται από ανθρώπους που πιστεύουν στη συνεργασία, αλλά είναι επιχειρήσεις που με τη σειρά τους επιζητούν τη συνεργασία. Έτσι δημιουργούν συμπράξεις με άλλους ενεργειακούς συνεταιρισμούς, με πιστωτικά ιδρύματα, με επιχειρήσεις άλλων μορφών επιχειρηματικότητας με τις οποίες όμως έχουν κοινούς σκοπούς και αξίες, με δήμους, με οργανισμούς κλπ.
Ταυτόχρονα δημιουργούν μεταξύ τους ομοσπονδίες (εθνικές, Ευρωπαικές κλπ) με σκοπό την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, εμπειριών και πληροφοριών, με σκοπό την προώθηση του μοντέλου, με σκοπό τη δικτύωση κ.α.
Επιχειρηματική βιωσιμότητα
Όταν ο κάθε συμμετέχον εκτός από εργαζόμενος ή παραγωγός είναι και ιδιοκτήτης της επιχείρησης και άρα λαμβάνει τα μέγιστα οφέλη μόνο όταν συνεισφέρει στο μέγιστο βαθμό στην επιχείρηση.
Όταν μετατρέπονται οι κοινωνικές αντιδράσεις σε κοινωνικές επιχειρηματικές δράσεις
Όταν η τοπική ανάπτυξη είναι προτεραιότητα
Όταν έχουμε να κάνουμε με ένα μοντέλο που στηρίζεται και στηρίζει την πράσινη ενέργεια.
Όταν έχουμε να κάνουμε με ένα μοντέλο που από το χτίσιμο συμπράξεων και συνεργασιών αντλεί ενέργεια και καλλιεργεί την εξωστρέφεια.
Τότε έχουμε εξαιρετικά αυξημένες πιθανότητες για επιχειρηματική επιτυχία και επιχειρηματική βιωσιμότητα. Τότε έχουμε μια επιχείρηση στην οποία άνθρωποι θέλουν είτε να γίνουν μέλη, είτε να εργαστούν, είτε να επενδύσουν, είτε όλα αυτά μαζί.
Τεχνολογική Καινοτομία + Κοινωνική Καινοτομία
Οι απαιτήσεις της εποχής μας για εξεύρεση καινοτόμων λύσεων για την κάλυψη των νέων κοινωνικών αναγκών οδηγεί στην αναζήτηση οργανωτικών μοντέλων από το χώρο της κοινωνικής καινοτομίας.
Οι απαιτήσεις της εποχής για μετάβαση σε φθηνή ενέργεια από ανανεώσιμους πόρους οδηγεί σε πράσινη τεχνολογική καινοτομία
Ο συνδυασμός των δύο οδηγεί στο ταχύτατα αναπτυσσόμενο επιχειρηματικό μοντέλο των Ενεργειακών Συνεταιρισμών
Δημήτρης Κιτσικόπουλος BSc, MSc
"ΑγροΕνέργεια//COOP"
