Ενεργειακές Κοινότητες
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο Winter Package στις ενεργειακές κοινότητες. Πρόκειται για συνεταιρισμούς και άλλες πρωτοβουλίες τοπικών κοινωνιών, που στοχεύουν στην προώθηση της παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας κυρίως από ανανεώσιμες πηγές και την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι πρωτοβουλίες τοπικών κοινωνιών για τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν αποτελούν νέο φαινόμενο στην Ευρώπη (στην Ολλανδία ενεργειακές κοινότητες αιολικής ενέργειας εμφανίστηκαν από τη δεκαετία του 1980, στη Γερμανία υπάρχουν πάνω από έναν αιώνα, στη Δανία λειτουργούν ήδη από τη δεκαετία του 1970 (εποχή της πετρελαϊκής κρίσης) περιφερειακά δίκτυα θέρμανσης και συνεταιρισμοί παραγωγής αιολικής ενέργειας), ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αξιοσημείωτη αύξηση ανάλογων δραστηριοτήτων.
Συγκεκριμένα:
- Στην Ολλανδία, εκτός από τους παραδοσιακούς συνεταιρισμούς παραγωγής αιολικής ενέργειας, υπάρχουν σήμερα πάνω από 200 πρωτοβουλίες πολιτών σε τοπικό επίπεδο με αντικείμενο την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένων και 55 εγγεγραμμένων ενεργειακών συνεταιρισμών,
- Στη Γερμανία υπάρχουν πάνω από 650 «Stadtwerke» (τοπικές εταιρείες θέρμανσης και ηλεκτρισμού) με δικές τους εγκαταστάσεις παραγωγής που διαθέτουν ΦΒ συστήματα σε στέγες σε δημόσια κτήρια και τοπικά δίκτυα θέρμανσης με καύση βιομάζας. Πολλές από αυτές αποτελούν πρότυπα ενεργού συμμετοχής πολιτών και συνεργασίας μεταξύ πολιτών και τοπικών κυβερνήσεων.
- Στη Δανία, μεταξύ των πρωτοβουλιών πολιτών περιλαμβάνονται εκατοντάδες ενεργειακοί συνεταιρισμοί που λειτουργούν τοπικά δίκτυα θέρμανσης σε συνδυασμό με παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε αγροτικές αλλά και αστικές περιοχές. Επιπλέον, υπάρχουν περίπου 100 ενεργοί συνεταιρισμοί παραγωγής αιολικής ενέργειας, με τα τρία τέταρτα των ανεμογεννητριών της χώρας να ανήκουν σε τοπικές μονάδες.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ενεργειακών συνεταιρισμών όσον αφορά τα οικονομικά κίνητρα, τις σχέσεις τους με την πολιτεία, τις σχέσεις με τοπικές κοινωνίες, τους στόχους και προτεραιότητες τους, σε όλους δίνεται έμφαση σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας, στην ενεργειακή αυτάρκεια του πολίτη, στην ενεργό συμμετοχή και στην ενδυνάμωση της ενεργειακής αυτονομίας. Σε γενικότερο επίπεδο αναγνωρίζονται οι ευκαιρίες για μείωση του κόστους της ενέργειας, της αξιοποίησης των διεσπαρμένων ενεργειακών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων τους να παρέχουν βοηθητικές υπηρεσίες στο γενικότερο σύστημα ενέργειας και η αύξηση της αξιοπιστίας της παροχής ενέργειας χάρη στην λειτουργία πολλών μικρών παρόχων που αντιπροσωπεύουν ομάδες πελατών, γνωστών ως aggregators.
Οι ενεργειακές πλατφόρμες P2P (Peer to Peer) προχωρούν ένα βήμα μπροστά, με σκοπό να δώσουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να καταχωρούν και να αγοράζουν απευθείας προϊόντα και υπηρεσίες. Για παράδειγμα, η ολλανδική εταιρεία Vandebron («από την πηγή») δημιούργησε μια πλατφόρμα που δίνει τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να αγοράζουν ηλεκτρική ενέργεια απευθείας από κάποιον τοπικό παραγωγό που διαθέτει το πλεόνασμα της παραγωγής του από φωτοβολταικά ή από εγκαταστάσεις παραγωγής από βιοαέριο. Ο σχετικός ιστότοπος φιλοξενεί πλήθος παραγωγών με φωτογραφίες και σύντομη περιγραφή των εγκαταστάσεων τους, καθώς και τις προσφερόμενες τιμές, δίνοντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να επιλέξουν όποιον παραγωγό επιθυμούν. Σε ένα άλλο παράδειγμα, η εταιρεία Mosaic με έδρα την Καλιφόρνια, προσφέρει σε ιδιώτες μικροεπενδυτές μια πλατφόρμα δανεισμού P2P για τη χρηματοδότηση έργων παραγωγής από ΑΠΕ, π.χ. από Φωτοβολταικά σε στέγες σχολείων. Οι επενδυτές μοιράζονται τα έσοδα από την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας και τα συμψηφίζουν με τις χρεώσεις στους λογαριασμούς κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτού του είδους αποκεντρωμένες αγορές προϊόντων από διεσπαρμένους ενεργειακούς πόρους, προσφέρουν νέα μοντέλα και ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης και τεράστιες δυνατότητες εξέλιξης του τομέα ενέργειας σε μια ευρεία πλατφόρμα συμμετοχικής οικονομίας.
