Νέα Κοινοτική Οδηγία για τις ΑΠΕ
– Το μέλλον της ενέργειας στον έλεγχο των πολιτών και των Ενεργειακών Κοινοτήτων
Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις που ολοκληρώθηκαν τα ξημερώματα της Πέμπτης 14 Ιουνίου 2018, επιτεύχθηκε τελικά συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωκοινοβουλίου και του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας.
Η νέα Κοινοτική Οδηγία για τις ΑΠΕ διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών στον τομέα της ενέργειας, διασφαλίζοντας σε μεγάλο βαθμό τα δικαιώματά τους και δίνοντάς τους σημαντικό έλεγχο στην ενέργεια που θα παράγουν οι ίδιοι. Νοικοκυριά, δήμοι, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιρισμοί, αλλά και ενεργειακές κοινότητες, θα μπορούν να παράγουν και να καταναλώνουν τη δική τους ενέργεια, χωρίς να απειλούνται από άδικη φορολογία, υπέρμετρες χρεώσεις ή γραφειοκρατικά εμπόδια. Για πρώτη φορά μάλιστα στην Ευρώπη, αναγνωρίζεται ο σημαντικός ρόλος των ενεργειακών κοινοτήτων (συνεταιρισμών) στον τομέα της ενέργειας. Εξίσου σημαντικά, ανοίγει ο δρόμος για την αξιοποίηση των καθαρών πηγών ενέργειας για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
Το πλαίσιο της συμφωνίας
Η φιλόδοξη πολιτική συμφωνία για την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη που επιτεύχθηκε μεταξύ των διαπραγματευτών της Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της ΕΕ σημαίνει ότι
δύο από τις 8 νομοθετικές προτάσεις του πακέτου « Καθαρή ενέργεια για όλους» (που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 30 Νοεμβρίου 2016) έχουν ήδη συμφωνηθεί από τους συννομοθέτες. Στις 14 Μαΐου εγκρίθηκε το πρώτο στοιχείο του πακέτου, η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση σε κτίρια . Συνεπώς, η πρόοδος και η δυναμική για την ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης βρίσκεται σε καλό δρόμο και οι εργασίες που ξεκίνησε η Επιτροπή Juncker, με την προτεραιότητα « μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση και μια μελλοντική πολιτική για την αλλαγή του κλίματος », εκπληρώνουν τις υποσχέσεις της.
δύο από τις 8 νομοθετικές προτάσεις του πακέτου « Καθαρή ενέργεια για όλους» (που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 30 Νοεμβρίου 2016) έχουν ήδη συμφωνηθεί από τους συννομοθέτες. Στις 14 Μαΐου εγκρίθηκε το πρώτο στοιχείο του πακέτου, η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση σε κτίρια . Συνεπώς, η πρόοδος και η δυναμική για την ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης βρίσκεται σε καλό δρόμο και οι εργασίες που ξεκίνησε η Επιτροπή Juncker, με την προτεραιότητα « μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση και μια μελλοντική πολιτική για την αλλαγή του κλίματος », εκπληρώνουν τις υποσχέσεις της.
Το νέο κανονιστικό πλαίσιο περιλαμβάνει δεσμευτικό στόχο 32% για την ανανεώσιμη ενέργεια για την ΕΕ έως το 2030, με ρήτρα αναθεώρησης προς τα πάνω έως το 2023. Αυτό θα συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην πολιτική προτεραιότητα της Επιτροπής, όπως εκφράστηκε από τον Πρόεδρο Juncker το 2014, ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να καταστεί πρώτη στον κόσμο στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επιπλέον, αυτό θα επιτρέψει στην Ευρώπη να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος, στη μετάβαση της καθαρής ενέργειας και στην επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στη συμφωνία του Παρισιού. Οι κανόνες που συμφωνήθηκαν σήμερα χρησιμεύουν επίσης για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την επιτάχυνση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην καινοτομία και τον εκσυγχρονισμό σε όλους τους βασικούς τομείς.
Κύρια επιτεύγματα:
- Ορίζει ένα νέο, δεσμευτικό στόχο για την ανανεώσιμη ενέργεια για την ΕΕ το 2030, που θα ανέρχεται στο 32%, συμπεριλαμβανομένης της ρήτρας επανεξέτασης έως το 2023 για την αναθεώρηση προς τα πάνω του στόχου σε επίπεδο ΕΕ.
- Βελτιώνει το σχεδιασμό και τη σταθερότητα των καθεστώτων στήριξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
- Παρέχει πραγματικό εξορθολογισμό και μείωση των διοικητικών διαδικασιών.
- Καθιερώνει σαφές και σταθερό κανονιστικό πλαίσιο για την αυτοκατανάλωση.
- Αυξάνει τις φιλοδοξίες μας για τους τομείς των μεταφορών και της θέρμανσης / ψύξης.
- Βελτιώνει τη βιωσιμότητα της χρήσης της βιοενέργειας.
Επόμενα βήματα
Μετά από αυτή την πολιτική συμφωνία, το κείμενο της οδηγίας θα πρέπει να εγκριθεί επισήμως από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Μόλις ολοκληρωθούν οι δύο εγκρίσεις μέσα στους επόμενους μήνες, η επικαιροποιημένη οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ένωσης και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενσωματώσουν τα νέα στοιχεία της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία 18 μήνες μετά την έναρξη ισχύος της.
Miguel Arias Cañete
Ο αρμόδιος Επίτροπος για τη δράση για το κλίμα και την ενέργεια Miguel Arias Cañete δήλωσε: «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι καλές για την Ευρώπη και σήμερα η Ευρώπη είναι καλή για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η συμφωνία αυτή είναι μια μεγάλη νίκη στην προσπάθειά μας να ξεκλειδώσουμε τις πραγματικές δυνατότητες της μετάβασης της Ευρώπης στην καθαρή ενέργεια. Οι νέα αυτή φιλοδοξία θα μας βοηθήσει να εκπληρώσουμε τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού και θα αποφέρει περισσότερες θέσεις εργασίας, χαμηλότερους λογαριασμούς ενέργειας για τους καταναλωτές και λιγότερες εισαγωγές ενέργειας. Είμαι ιδιαίτερα ευχαριστημένος με τον νέο ευρωπαϊκό στόχο του 32%. Βεβαίως, ζητώ από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις και να ολοκληρώσουν τις υπόλοιπες προτάσεις της δέσμης μέτρων «Καθαρή Ενέργεια για Όλους τους Ευρωπαίους», πράγμα που θα μας οδηγήσει στην πορεία προς τη μακροπρόθεσμη προοπτική, η οποία πρόκειται να υποβληθεί από την Επιτροπή μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους «.
Greenpeace
“Η πραγματική νίκη σήμερα είναι ότι η συμφωνία για πρώτη φορά αναγνωρίζει το δικαίωμα των πολιτών να συμμετάσχουν ενεργά στην ενεργειακή επανάσταση που συντελείται στην Ευρώπη. Ο τομέας ενέργειας από σήμερα πλέον παύει και επίσημα να ανήκει σε λίγες μεγάλες ενεργειακές εταιρίες. Νοικοκυριά, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αγρότες, ΟΤΑ, όλοι θα μπορούν να συμμετέχουν, παράγοντας και καταναλώνοντας τη δική τους καθαρή ενέργεια. Πρόκειται για μία ιστορική απόφαση που αλλάζει το ενεργειακό τοπίο της Ευρώπης.”, δήλωσε ο Τάκης Γρηγορίου, υπεύθυνος για θέματα ενέργειας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace. “Ωστόσο, ο στόχος συμμετοχής των ΑΠΕ κατά 32% έως το 2030, είναι τόσο χαμηλής φιλοδοξίας που θα ξεπεραστεί από την ίδια την πραγματικότητα”, τόνισε ο Τάκης Γρηγορίου.
Ο στόχος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ κατά 32% έως το 2030 απέχει σημαντικά από την προσπάθεια που πρέπει να κάνουν οι κυβερνήσεις προκειμένου να τηρήσουν τις δεσμεύσεις της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα. Σε αυτό συνετέλεσε η αρνητική στάση των υπουργών ενέργειας των ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίοι κατά τις διαπραγματεύσεις των τελευταίων μηνών υπονόμευαν τη φιλοδοξία του στόχου στο τελικό κείμενο. Χαρακτηριστικότερο από όλα ίσως είναι η άρνηση του Συμβουλίου να δεχθεί τον στόχο 35% που πρότεινε το Ευρωκοινοβούλιο.
Η Greenpeace καλεί την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να:
- Ολοκληρώσει το θεσμικό πλαίσιο για τις ενεργειακές κοινότητες, υπογράφοντας τις υπουργικές αποφάσεις που εκκρεμούν.
- Εκπονήσει ένα Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα συμβατό με τις κλιματικές δεσμεύσεις οι οποίες απορρέουν από τη Συμφωνία του Παρισιού και συγκεκριμένα τον στόχο του 1,5°C
